Emirgan da bir koske adini veren bronz at

Emirgan'da bir köşke ismini veren 'Bronz At' ın hikayesi

Müzeye dönüştürülmeden önceki adıyla bildiğimiz Atlı Köşk

İstanbul 'un Rumeli yakasında  Emirgan sahil yoluna cepheli Atlı Köşk (bugünkü

adıyla  Sakıp  Sabancı Müzesi )1925 yılında Prens Mehmed Ali Hasan  tarafından

İtalyan mimar Edouard De Nari 'ye yaptırılmış.

Hidiv ailesinin mensuplarınca uzun yıllar boyunca yazlık olarak kullanılmış. Kısa

bir süre de Karadağ Seferati olmuştur.

                                         🐴🐴🐴



1951 yılında Adanalı sanayici Hacı Ömer Sabancı 'nin İstanbul'a ziyareti

sırasında Hidiv ailesinden satın alınmış.

Mekana ismini veren Şaha kalkmış ,bronz at  yine aynı yıl satın alınarak köşk

binasının hemen önüne , bahçeye yerleştirilmiş ve o günden sonra 'Atlı Köşk ' 

ismini almıştır.

Peki ya bu At ' ın tarihsel yolculuğu hakkında ne biliyoruz ?

1864 yılında Paris’te heykeltıraş Louis Daumas tarafından yapılmış ve Vor

Thiebaut tarafından da bronza dökülmüştür.

Paris’ten yola çıkan atın İstanbul’daki ilk adresi Büyükdere sırtlarındaki Abraham

Paşa’nın çiftliği olmuş, ardından Mahmut Muhtar Paşa’nın Moda’daki Mermer

Konağı’nın bahçesini süslemiştir. 

                                           🐴🐴🐴

Abraham Paşa,  Osmanlı Devleti ile Mısır arasında köprü vazifesi görmüş ve

Osmanlı tarihinde önemli bir rol oynamıştır. Sultan Abdülaziz ile yakınlığı bilinen

paşa, aynı zamanda Beyoğlu sosyetesinin de önemli simalarından biri olmuştur.

Eğitimini Mısır’da tamamladıktan sonra Süveyş Kanalı’nda çalışarak büyük servet

kazanan Abraham Paşa, Sultan Abdülaziz’in tahttan indirilmesinden sonra Mısır 

ile olan bağlarını koparmıştır. Sultan Abdülhamid döneminde Şüra-yı Devlet

Mülkiye Dairesi üyeliğine uzun süre devam ettikten sonra Abdülhamid’in tahttan 

indirilmesi onun da sonunu getirmiş ve bundan sonraki hayatı debdebe içinde

geçmiştir.

                                             🐴🐴🐴

Sultan Abdülaziz (1830-1876),  ülke dışına çıkıp, Avrupa

Başkentlerini ziyaret eden ilk padişahtır. Zira o tarihe kadar bir Osmanlı

hükümdarının yabancı bir ülkeyi resmi veya gayri resmi şekilde ziyaret etmesi

asla görülmemişti.

Abdülaziz, sanata ve sanatçıya önem veren bir padişahtı. Ata binmeyi de çok

severdi. Bu verilere dayanarak, Osmanlı İmparatorluğunun 32.padisahı 

Abdülaziz tarafından bu 'Bronz At' ın getiritildigi var sayımını düşünebiliriz.

Abraham Paşa, dönemin Osmanlı padişahı Abdülaziz'le dostluk kurmuş ve bir

rivayete göre padişahla oynadığı bir tavla oyununda galip gelmesi üzerine bu

korunun bulunduğu geniş araziyi kazanmıştır. Ayrıca Abraham Paşanın koru

içerisinde yaptırdığı ve Abdülmecid’e hediye ettiği köşk, 1937 yılında yanarak 

yok oldu. Beykoz Fidanlığı içinde yer alan Tarihi Abraham Paşa Çiftliği’nde

restorasyon çalışmaları devam etmektedir.

Bu arada, Abraham Paşa 'nın ölüm sebebini araştırdım ; attan düşerek ölmüş ,85 yaşında.  

                                                🐴🐴🐴

Mahmut Muhtar Paşa Köşkü (mermerlerle kaplı olduğu için Mermer Konak olarak da adlandırılan köşk) 1886 yılında James Baker adlı bir İngiliz tarafından yaptırılmış J. Baker uzun yıllar ailesi beraber bu köşkte yaşamışlar.

Köşkü 1897 yılında Mısır Hıdivi İsmail Paşa’nın kızı Prenses Nimetullah Hanım

satın alır ve eşi Mahmut Muhtar Paşa’yla burada yaşarlar.

1952 yılında, Mahmut Paşa 'nın tüm mal varlığını kaybetmesiyle borçların

ödenebilmesi  amacıyla içindeki heykeller, çeşmeler tüm eşyalar müzayedede

satılmıştır.

Böylece ' Bronz At '  Hacı Ömer Sabancı  tarafından alınarak,şimdiki bulunduğu

yere ,ismini verdiği Köşk ' e taşınmıştır.

                                            🐴🐴🐴

Mahmut Paşa 'nın köşkü kamulaştırılıp, Milli Eğitim Bakanlığı 'na devrediliyor.

Köşk ,bugünkü adıyla, Kadıköy Anadolu Lisesi 'nin bahçesinde yer almakta ve

onarım beklemektedir.
                                            
                                              🐴🐴🐴

Atlı Köşk'ün arazisi içindeki ikinci at heykeli ise, 1204 yılında 4. Haçlı Seferi

sırasında Haçlı kuvvetlerince yağmalanan İstanbul Sultanahmet meydanından

alınarak, Venedik San Marco kilisesi önüne yerleştirilen 4 attan birisinin 

dökümüdür.

                                                         fotoğraf çekimleri  tarafıma aittir




kaynakça :

➔beyaz tarih,bilge ansiklopedi
➔tas-İstanbul.com
➔Osmanlı tarihi ansiklopedisi


                                                                                              yasemin okutan boyar